OBEN BLEIBEN = ÜBERLEBEN
Pozostać na wierzchu = przeżyć

… to główne hasło Petera Aschauera twórcy i właściciela firmy ABS – Lawinnen Airbag System. Od 25 lat założyciel firmy zajmuje się tematyką lawin, a przede wszystkim problematyką zapobiegania zasypaniu ofiar przez lawiny (dzięki działaniu ABS), a tym samym znacznemu zwiększeniu szans przeżycia podczas porwania przez lawinę. Historia systemu zaczyna się kuriozalnie: Alpy, lata 70-te, leśnik i myśliwy wielokrotnie schodzący stromymi stokami niosący zastrzeloną zwierzynę na barkach i duży plecak skracając żmudne zejście zjeżdżał po śniegu „na siedzeniu” wywołując swoim zjazdem małe deskowe lawiny, nigdy jednak nie został całkowicie zasypany. Te doświadczenia poddały pomysł przeprowadzenia prób z balonami i dużymi kanistrami przymocowanymi do ciała - co zwiększało jego objętość i nie dopuszczało do wciągnięcia pod lawinę. W konsekwencji w 1980 roku Peter Aschauer patentuje ten system. W ciągu 5 lat, wielu eksperymentów i prób dokonanych z auto-airbagami oraz tworzeniem odpowiedniego systemu noszenia we współpracy z Bergwachtem, w 1985 roku po raz pierwszy wystawia na ISPO - Monachium w pełni funkcjonujący produkt-plecak zaopatrzony w system ABS. Filozofia ABS’u jest prosta - „kto jest na wierzchu ten przeżyje”. Teoria stojąca za tym jest zdecydowanie bardziej skomplikowania, opiera się jednak na genialnej idei, której celem jest stworzenie produktu - który w przypadku nieszczęścia, jakim jest porwanie przez lawinę zapobiegnie zasypaniu. Rozstrzygający jest stosunek wagi do objętości:

Człowiek porwany przez lawinę ma przy wadze około 100 kg wraz z wyposażeniem (narty) około 100 litrów „wyporności”,podczas gdy 100 kilogramów suchego śniegu1 to 250 litrów!!! Dzięki otwarciu w ciągu 2 sekund balonów ABS’u równowaga zostaje zachowana, a człowiek porwany przez lawinę utrzymuje się na powierzchni, co maksymalizuje szansę na przeżycie. ABS jest jedynym „przyrządem ratunkowym”, który nie dopuszcza do zasypania. Inne przyrządy służą do namierzania i wykopywania osoby zasypanej. Najszybszą pomocą jest pomoc koleżeńska – zakładając, że lawina porywa partnera a my jesteśmy wyposażeni w detektor lawinowy, sondę i łopatę, to wprawny posiadacz detektora w ciągu kilku minut namierzy zasypanego, ALE, jeśli partner jest 2 metry pod śniegiem to dokopanie się do niego zajmie nam około 45 minut. Bardzo redukuje to szanse na wykopanie go żywego, natomiast ABS utrzymując nas na powierzchni daje maksymalne szanse na samodzielne wyzwolenie się lub na błyskawiczne działanie partnera. W początkowym okresie działania firmy wiele osób sceptycznie odnosiło się do walorów systemu, pomimo wielu prób które robiono we współpracy z Instytutem Lawinowym w Davos: ŐAV i DAV gdzie manekiny ubrane w plecaki ABS z otwartymi balonami umieszczano na środku zbocza i sztucznie wywoływano lawinę. We wszystkich przypadkach manekiny pozostawały na wierzchu lawiny. Próby te były dokumentowane na taśmie video. Lecz co innego manekiny, a co innego człowiek. Na statystyki z udziałem ludzi trzeba było jednak poczekać. W ciągu ostatnich lat zostało udokumentowanych 100 wypadków lawinowych, w których ludzie porwani przez lawinę byli wyposażeni w plecaki ABS. Aż w 97 przypadkach poszkodowani przeżyli. W jednym przypadku użytkownik miał pustą butle, w drugim poszkodowany spadł z lawiną w terenie skalistym i zmarł na skutek obrażeń powstałych w wyniku uderzeń o skały, a w trzecim wypadku poszkodowany wstał z lawiniska, zdjął plecak z otwartymi balonami i został zasypany przez lawinę wtórną. To prawie 100% szans na przeżycie!

Dopiero te udokumentowane relacje ludzi, którzy przeżyli dzięki ABS’owi (http://www.abs-airbag.com) utwierdziły wielu sceptyków o zasadności ich używania. Obecnie plecaki z ABS znajdują się na wyposażeniu w większości organizacji ratunkowych Europy np.- Austria ŐBD – 1000 szt., Polska (TOPR) – 100 szt., Niemcy (Bergwacht) – 300 szt., Szwajcaria SAV – 300 szt., Słowacja ZHS – 90 szt., Francja Ski Patrol – 1000 szt. Także Jednostki Żandarmerii Górskiej krajów Alpejskich są wyposażone w ABS, a przewodnicy alpejscy prowadząc grupy ski-tourowe wyposażają w ABS swoich klientów. Obecnie, gdy ski-tour i freeride są coraz to bardziej popularne, system ABS daje nam dużo większe szanse na szczęśliwy powrót z gór. Jednakże musimy pamiętać, że system ten nie zwalnia nas z zachowania ostrożności opartej na wiedzy, doświadczeniu i aktualnych komunikatach o zagrożeniu lawinowym.

Lesław Riemen – Ratownik TOPR, członek Komisji Lawinowej IKAR2
1- 89% lawin są to lawiny deskowe z suchego śniegu.
2 - IKAR – Międzynarodowa Komisja Ratownictwa Alpejskiego